سنجش مؤلفه های بهره وری نیروی انسانی

چکیده مقدمه : رسالت اصلی مدیریت، دستیابی به بهره وری بیشتر است که همواره مورد توجه مدیران برای اداره و مهندسی مجدد سازمان بوده است. در این میان بهره وری نیروی انسانی مهم ترین دغدغه مدیران سازمان های امروزی است. عوامل زیادی در ارتقای بهره وری نیروی انسانی موثرندکه نمی توان همه آنها را شناسایی و در مورد آنان اقدام کرد. بنابراین، ناچاریم الگوی با صرفه ای ارائه دهیم و برای این کار از تحلیل عاملی که یک روش الگوی بهینه است استفاده می کنیم. هدف : تعیین مؤلفه های مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی با استفاده از تحلیل عاملی. مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی، تحلیلی و مقطعی، درماه های شهریور، مهر و آبان 1388 در دو مرحله انجام شد. در مرحله کیفی پژوهش، صاحبان فرایند، 45 نفر از خبرگان و در مرحله تحلیل عاملی 321 نفر از اعضای هیات علمی، کارشناسان آموزشی و کارشناسان نیروی انسانی دانشکده های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی گیلان بودند ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته مطالعه کتابخانه ای و مطالعه راهنما بود که اعتبار محتوای آن به صورت expert panel و اعتبار سازه آن با تحلیل عاملی اکتشافی (تحلیل مؤلفه های اصلی) و تحلیل عاملی تائیدی انجام شد. پایایی آن هم با روش های آزمون مجدد و همسانی درونی با استفاده از آلفا کرون باخ تائید شد. بخش اول پرسشنامه 8 سؤال حاوی مشخصات فردی و دموگرافی و بخش دوم 42 سؤال در خصوص متغیرهای مؤثر بر بهره وری نیروی انسانی بود که بر مبنای مقیاس 5 درجه ای لیکرت نمره داده شد. برای کفایت حجم نمونه، مقیاس مایراکلین و برای مناسب بودن داده ها، آزمون بارتلت بکار رفت. نتایج : در تحلیل اکتشافی 5 مؤلفه اصلی شناسایی شد که به ترتیب اهمیت شامل: 1- فرهنگ سازمانی با 18 متغیر و واریانس 26/29%، 2 – شرایط محیطی با 7 متغیر و واریانس 96/12% و ارزش ویژه 63/2، 3 – عوامل انگیزشی با 10 متغیر و واریانس 84/12 درصد و ارزش ویژه 58/1، 4 - توانمندسازی با 4 متغیر و واریانس47/7 درصد و ارزش ویژه 34/1، 5 – شیوه رهبری با 3 متغیر و واریانس 05/5 درصد و ارزش ویژه 21/1 که این مؤلفه با واریانس 60/67 درصد، تغییر بهره وری نیروی انسانی را تبیین کردند. بحث و نتیجه گیری: فرهنگ سازمانی، شرایط محیطی، عوامل انگیزشی، توانمندسازی و شیوه رهبری، عوامل مؤثر بر افزایش بهره وری نیروی انسانی در محیط مورد مطالعه بودند، که بیشترین میزان تغییر بهره وری نیروی انسانی را در بر می گیرند. بین فرهنگ سازمانی و بهره وری نیروی انسانی رابطه معنی دار وجود دارد و این عامل از مهم ترین عوامل موثر بر عملکرد (بهره وری نیروی انسانی) در محیط مورد مطالعه محسوب می شود.